Monumenten

Een monument is meestal een bijzonder gebouw, maar het kan ook een bijzondere brug of park zijn. Een object kan ook een monument worden. U kunt de gemeente vragen uw pand of een ander bijzonder object als gemeentelijk monument aan te wijzen.

Goed om te weten

Beoordeling van een object als gemeentelijk monument

Of uw pand of een ander object gemeentelijk monument kan worden, hangt af van bijvoorbeeld:

  • De architectonische waarde in historisch verband. Dit betekent dat de bouwstijl van het pand typerend is voor een bepaalde periode of zeldzaamheid.
  • Een lokale historische waarde. Er hebben bijvoorbeeld beroemde mensen gewoond of het vertelt een eigen verhaal dat niet vergeten mag worden.
  • De specifieke regio gebonden kenmerken.
  • De cultuurhistorische waarde.
  • Aanwijzing als gemeentelijk monument kan niet als het al een rijksmonument is.

De gemeente vraagt advies van de erfgoedcommissie. Belanghebbenden kunnen ook hun mening geven. De gemeente stuurt u vervolgens een brief met het besluit. Bent u of een andere belanghebbende het niet eens met het besluit? Dan kan tot 6 weken na bekendmaking schriftelijk bezwaar worden ingediend bij de gemeente.

Beperkingen en verplichtingen voor onderhoud van monumenten

De overheid stelt criteria aan het onderhoud en de renovatie, zodat de kenmerken van een monument bewaard blijven. Houdt er rekening mee dat u als eigenaar van een monument niet zonder meer alle veranderingen aan uw eigendom kunt doorvoeren. Ook bent u verplicht onderhoudswerkzaamheden te verrichten indien dit voor het behoud van het monument nodig is.

Vergunning nodig voor werkzaamheden

U heeft altijd een vergunning nodig om het monument te slopen, veranderen of herstellen. Maar ook het gebruiken of laten gebruiken waardoor het ontsiert of in gevaar gebracht wordt mag niet zonder vergunning.

U mag wel regulier onderhoud plegen zonder een omgevingsvergunning. Te denken valt aan schilderwerk (hoewel u in sommige gevallen rekening moet houden met de originele kleurstelling). Ook mag u wijzigingen aan de binnenkant van het pand doorvoeren zonder omgevingsvergunning, als deze binnenkant geen monumentale waarde heeft.

Een vergunning voor verbouw en onderhoud vraagt u aan via het Omgevingsloket onlineexterne-link-icoon.

Subsidie voor onderhoud van monumenten

Voor de subsidie is het van belang onderscheid te maken tussen rijksmonumenten en gemeentelijke monumenten.

Rijksmonumenten

Als eigenaar van een rijksmonument kunt u subsidie aanvragen bij het Nationaal Restauratiefonds. Dit is een onafhankelijke stichting die geld en subsidies betaalt aan monumenteigenaren. Dit geld is bedoeld voor restauratie en onderhoud van het monument. Informatie over subsidie voor rijksmonumenten vindt u op de monumenten-site van het Nationaal Restauratiefonds en de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Stuur bij uw subsidie aanvraag voor rijksmonumenten de volgende bijlagen mee:

  • Gespecificeerde begroting voor de werkzaamheden, met daarop onder andere: aantal uren, uurlonen, materiaal kosten per onderdeel.
  • Inspectierapport van de Monumentenwacht of andere onafhankelijke deskundige (bijvoorbeeld architect of restauratiebureau).
  • Technische omschrijving van de werkzaamheden.
  • Foto’s van de bestaande situatie.
  • Plan- en detailtekeningen van de bestaande en toekomstige situatie (schaal 1:100).
  • Meerjarenplan voor het onderhoud met begroting van de kosten.

Als eigenaar van een rijksmonument moet u bij het aanvraagformulier een periodiek instandhoudingsplan (pip) voor 6 jaar indienen. In dit pip legt u uw plannen voor de komende jaren vast. Dit pip moet:

  • Een inspectierapport als basis hebben (niet ouder dan 2 jaar en bijvoorbeeld opgesteld door een architect of Monumentenwacht).
  • Een overzicht geven van de voorgenomen werkzaamheden.
  • Beschrijven wat het doel is.
  • Een meerjarenplan voor de werkzaamheden hebben.
  • Een meerjarenbegroting hebben.

Gemeentelijke monumenten

De gemeente heeft geen subsidieregeling voor gemeentelijke monumenten. Als u een gemeentelijk monument gaat restaureren, komt u mogelijk in aanmerking voor een Cultuurfondshypotheek of de Annuïteitenlening van het Nationaal Restauratiefondsexterne-link-icoon.

Meer informatie over monumenten

Kijk voor meer informatie op de website van De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoedexterne-link-icoon.

Wat heeft u nodig?

Voor aanwijzing als monument

Verklaring met (gegevens over):

  • de architect
  • de bouwstijl
  • het bouwjaar
  • archeologische vondsten
  • belangrijke voormalige bewoners
  • belangrijke historische gebeurtenissen die in of rond uw pand hebben plaatsgevonden

Indien u niet wilt dat uw eigendom op de monumentenlijst staat, moet u in uw schriftelijke bezwaar de reden hiervoor aangeven.

Voor subsidieaanvraag

Verklaring met (gegevens over):

  • bestek
  • begroting
  • situatieschets
  • plattegronden
  • gevelaanzichten

Monumentencommissie

Voor wijzigingen aan monumenten is een positief advies van de Monumentencommissie vereist. Het Gelders Genootschap geeft een welstands- en monumentenadvies vanuit een integrale Ruimtelijke Kwaliteit- en Monumentencommissie.